Silny stres u kota – przyczyny i objawy

Zmiany środowiskowe, nietypowe sytuacje, a także nowe zwierzęta w domu. To tylko niektóre z sytuacji, które powodują, że mruczki są mocno zestresowane. Niestety, ale przewlekły stres może negatywnie oddziaływać negatywnie na zdrowie naszego pupila. Pojedyncze sytuacje stresowe, dla których bodźcem są chwilowe zmiany w otoczeniu kota, najczęściej powodują, że zwierzak tylko na chwilę chowa się w swojej kryjówce.

Kociarze powinni wiedzieć, że stres dotyka nie tylko człowieka. Choć objawy stresu u kota nie zawsze są widoczne na pierwszy rzut oka, warto zawsze dokładnie przyjrzeć się mruczkowi, szczególnie jeśli wiemy, że w jego otoczeniu zachodzą spore zmiany. W tym artykule przedstawiamy porady, jak uspokoić zestresowanego kota, a także wyjaśniamy, czym są czynniki stresogenne dla naszych futrzastych przyjaciół.

Czym jest koci stres?

Definicję kociego stresu można wyjaśnić na kilka sposobów. To przede wszystkim konkretne reakcje organizmu mruczka na sytuacje, które oddziałują bezpośrednio na niego. Zjawisko występowania stresu można określić na kilka sposobów. Pierwszy oznacza, że jest to fizjologiczna odpowiedź ciała kota na otaczające go zmiany – zarówno te złe, jak i dobre.

Stres u kota może też oznaczać reakcję na to, co dzieje się z jego organizmem. Kolejne objaśnienie zjawiska krótkotrwałego stresu dotyczy mobilizacji ciała mruczka do wykonania konkretnego zadania, np. przeskoczenie przez przeszkodę.

Co wywołuje stres u kota? Przyczyny i czynniki stresogenne

Jest naprawdę wiele czynników, które wywołują stres u kota, niezależnie od jego wieku oraz charakteru. Wbrew pozorom większość mruczków to wyjątkowo wrażliwe i czujne zwierzęta, dla których przewlekły stres jest wyjątkowo niebezpieczny. Jeśli czujesz, że jakiekolwiek czynniki wywołują stres u Twojego przyjaciela na czterech łapkach, koniecznie poszukaj porad, jak uspokoić kota i przywrócić mu równowagę psychiczną.

Czynniki wywołujące stres u kota przedstawiamy poniżej.

Zmiany otoczenia i zaburzenia codziennej rutyny

Koty są zwierzętami terytorialnymi, dlatego czynnik stresujący mruczki to wszelkie zmiany, które wymuszają na zwierzęciu dostosowanie się do zaistniałej sytuacji. Wszelkiego rodzaju remonty domowe, przemeblowania, przeprowadzki lub dłuższa nieobecność opiekuna to czynniki, które mogą wywoływać stres. W tym przypadku wiele też zależy od charakteru kota. Jeśli mruczek jest dobrze wychowany i nie ma problemów z adaptacją do nowego otoczenia – takie zmiany nie będą mieć na niego stresogennego wpływu.

Nowy domownik

Koci stres, może być spowodowany nagłym pojawieniem się z domu nowego osobnika. Mowa tu o kolejnym zwierzątku lub małym człowieku. Reakcja mruczka na nowych domowników jest raczej nie do przewidzenia. Jeśli jednak czujesz, że kot jest zestresowany zmianą sytuacji, staraj się na bieżąco obserwować zachowanie kota, aby w razie potrzeby odpowiednio zareagować. W celu zredukowania poziomu stresu warto wykorzystać w tym przypadku kocimiętkę dla kota. Dzięki temu mruczek będzie nieco spokojniejszy – można powiedzieć, że to swego rodzaju naturalne środki uspokajające dla kota.

Brak możliwości zaspokojenia potrzeb egzystencjonalnych

Każdy zdrowy kot powinien mieć zapewnioną odpowiednio dużą przestrzeń do zabawy, codziennej higieny osobistej oraz odpoczynku. Stałym elementem życia kota jest codzienne drapanie na drapaku, wylegiwanie się w legowisku, a także załatwianie potrzeb fizjologicznych w kuwetce. Jeśli któregokolwiek z tych elementów zabraknie w codziennej rutynie, może to powodować pogłębiające się problemy behawioralne oraz stres u Twojego pupila.

Głośne dźwięki urządzeń użytku domowego

Jeśli mruczek nie jest przyzwyczajony do zmian w otaczającym go świecie, czynnikiem stresogennym może być także dźwięk odkurzacza, głośna muzyka podczas imprezy czy nawet zwykła wizyta gości w domu. Leki na stres nie są w tym przypadku konieczne. Wystarczy zadbać o swojego kota, stopniowo przyzwyczajać go do dźwięków i konkretnych sytuacji i nagradzać za poprawną postawę, np. ulubionymi przysmakami.

Wizyty u lekarza weterynarii

Oczywiście nie każdy kot jest podatny na stres związany z wizytą w gabinecie weterynaryjnym. Podczas wizyty kontrolnej przydatne są feromony uspokajające, szczególnie jeśli wiesz, że kot jest wystraszony. Sama wizyta u specjalisty nie zawsze jest źródłem stresu. Może nim być silny bodziec, jak np. podróż samochodem lub komunikacją miejską.

Choroby i stany zapalne

Kot może cierpieć z powodu rozwijającej się choroby lub innego schorzenia, a to powoduje zarówno stres krótkotrwały, jak i długotrwały – zależnie od tego, jak szybko zareagujemy. Stres to odpowiedź organizmu kota na zmieniające się sytuacje, a także własne samopoczucie.

Stres u kota – objawy zestresowania

Aby rozpoznać objawy stresu u kota, trzeba wcześniej poznać metodykę reagowania czworonogich domowników na konkretne bodźce zewnętrzne. Jako opiekun kota powinieneś wiedzieć, że każda reakcja na stres ma konkretne znaczenie i nie zawsze wiąże się z negatywnymi emocjami.

Najpierw bodźce z zewnątrz są odbierane przez jeden z pięciu kocich zmysłów w mózgu. Następnie organizm kota klasyfikuje rodzaj stresu jako zagrożenie lub pozytywną reakcję. W sytuacji, kiedy czynnik zostanie odebrany jako zagrożenie, bodźce alarmują układ nerwowy i hormonalny zwierzęcia, aby ten przygotował się np. do walki lub ucieczki.

Podwyższony poziom stresu usprawnia reakcję kota, czyli uruchamia w nim tryb pracy na wysokich obrotach. Po zażegnaniu stresogennych czynników organizm powraca do równowagi fizjologicznej – może to potrwać od kilkunastu do kilkudziesięciu minut.

Objawy krótkotrwałego stresu u kota

• nerwowe mycie sierści,
• dyszenie,
• brak chęci do zabawy lub intensywne ocieranie się o opiekuna,
• ukrywanie się przed domownikami,
• spocone opuszki łapek,
• uszy skierowane do tyłu,
• rozszerzone źrenice,
• zmiana codziennych nawyków.

Objawy długotrwałego stresu u kota

• intensywne drapanie sierści lub nawet wygryzanie aż do powstawania ran,
• łysienie spowodowane nadmierną pielęgnacją sierści,
• samookaleczanie,
• załatwianie się poza kuwetą,
• wymioty lub biegunka,
• wahania temperatury ciała,
• zaburzenia odżywiania i utrata masy ciała,
• występowanie kociego łupieżu.

Stres to fizjologiczna odpowiedź organizmu na zmiany w otaczającym go świecie. Dopóki zagrożenie nie zostanie wyeliminowane, koci stres będzie się utrzymywać. O ile krótkotrwałe reakcje nie są niebezpieczne dla mruczka, o tyle przewlekły i chroniczny stres mogą stanowić realne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pupila.

Jakie mogą być skutki przewlekłego stresu u kota?

Skutki stresu dla kota mogą być naprawdę poważne. Substancja wydzielana podczas stresogennych sytuacji, czyli kortyzol negatywnie oddziałuje na organizm zwierzaka. Powoduje, że układ odpornościowy ulega osłabieniu, a to zwiększa podatność zwierzęcia na infekcje i choroby. Koty odczuwające stres mogą być narażone na aktywację uśpionych dotychczas wirusów kociego kataru lub białaczki. Stres powoduje też szereg innych schorzeń:

• cukrzyca,
• nowotwory,
• nadczynność tarczycy,
• zaburzenia układu pokarmowego,
• choroby skóry,
• problemy z metabolizmem.

Zbyt długie oddziaływanie kortyzolu na komórki nerwowe może też upośledzać zdolności kota do uczenia się i nawiązywania relacji z  domownikami. W skrajnych przypadkach czynniki stresogenne mogą prowadzić nawet do kociej demencji.

Jak uspokoić zestresowanego kota?

Jeśli widzisz, że Twój kot jest mocno zestresowany lub wiesz, że nastąpią pewne sytuacje, które mogą wywołać u niego stres długotrwały, koniecznie sięgnij po sprawdzone metody redukowania zaniepokojenia u mruczka. W przypadku stresu chronicznego niezbędna jest konsultacja z behawiorystką, który opracuje odpowiednie metody zapobiegania i redukowania sytuacji stresogennych dla mruczka.

Sposoby na radzenie sobie ze stresem i uspokajanie zestresowanego kota trzeba dopasować do indywidualnych potrzeb zwierzęcia. Zabiegi, które powinny pomóc Ci uspokoić kocurka to:

• dodatkowa dawka zabawy – możesz kupić nowe zabawki dla kota lub po prostu pobawić się z nim, jeśli wiesz, że pojawi się nowy czynnik stresogenny,
• poświęć kotu jak najwięcej uwagi i postaw na pieszczoty – to zawsze się sprawdza, gdyż głaskanie i wspólna zabawa powodują wyrzut endorfiny w organizmie kota,
• wydziel odosobnione miejsce do wypoczynku dla mruczka – jeśli kot ma spokojne miejsce, gdzie może się schować i odpocząć, stres jest o wiele mniejszy,
• wykorzystaj ziołowe esencje lub wprowadź kocie feromony uspokajające,
• zastosuj masaż relaksacyjny dla kota – możesz wykorzystać do tego elektryczny masażer dla kota i kociarza.

Uspokojenie zestresowanego kota jest niezbędne, szczególnie jeśli mruczek cierpi na nadciśnienie lub inne schorzenia, np. związane z pracą serca. Zbyt mocno stresujące sytuacje mogłyby doprowadzić do poważnych zmian w jego organizmie. 

Co zrobić, aby nie stresować kota? Podsumowanie

Chcesz dla swojego kota jak najlepiej? W takim razie musisz wykluczyć wszelkie czynniki stresogenne. Aby to zrobić, możesz:

• unikać spotkań towarzyskich w swoim domu,
• zrezygnować z głośnej muzyki oraz urządzeń użytku domowego, które generują hałas,
• spędzać jak najwięcej czasu ze swoim pupilem,
• dbać o dobrą kondycję fizyczną i psychiczną mruczka.

Jeśli Twój kot jest wyjątkowo wrażliwy i podatny na stres, musisz zadbać o jego bezpieczeństwo i dobre samopoczucie. Wystarczy, że nauczysz się obserwować sygnały, jakie przekazuje Twój pupil, a także postarasz się wyeliminować wszelkie sensory generujące stres. To gwarancja szczęścia, bezpieczeństwa i maksimum relaksu w codziennej egzystencji kota.